Av. Fadile Saka

İnsan Ticareti Suçu

Av. Fadile Saka

İnsan Ticareti, Kuvvet kullanarak veya kuvvet kullanma tehdidi ya da farklı şekillerde zorlama, kaçırma, hile, aldatma, nüfuzu kötüye kullanma, kişinin çaresizliğinden  yararlanma ve yahut başkası üzerinde denetim yetkisi olan kişilerin rızasını kazanmak için o kişiye veya başkalarına kazanç ya da çıkar sağlama yoluyla kişilerin istismar amaçlı temini, bir yerden bir yere taşınması, devredilmesi, barındırılması veya teslim alınması anlamına gelir.

İnsan Ticareti, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunumuzda ve  pek çok uluslararası sözleşmede suç olarak tanımlanmıştır. Türk Ceza Kanunun 80. Maddesinde düzenlenen insan ticareti eylemleri suç olarak düzenlenmiş ve bu suça 8-12 yıl arasında  hapis ve on bin güne kadar adli para cezası öngörülmüştür.

Birleşmiş Milletler verilerine göre dünya üzerine 40 milyonu aşkın muhtemel insan ticareti mağduru vardır.

Zorla çalıştırmak, hizmet ettirmek, fuhuş yaptırmak veya esarete tâbi kılmak ya da vücut organlarının verilmesini sağlamak maksadıyla 

  • Bir kimseyi ülkeye sokma veya ülke dışına çıkarma,

  • Bir kimseyi yukarıda belirtilen amaçlar için tedarik etme veya kaçırma,

  • Bir kimseyi yukarıda belirtilen amaçlar için bir yerden başka bir yere götürme, sevk etme veya barındırma.

İnsan ticareti suçu kapsamına girmektedir.

İnsan ticareti, uluslararası bir suç tipi olarak kabul edilmesine rağmen  suçun ülke içinde de işlenmesi mümkündür. Örneğin, yoksul ailelerin çocuklarının kırsal bölgelerden büyük şehirlere  getirtilerek, hırsızlık gibi suçların işletilmesi insan ticareti suçu olarak nitelendirilir.

Kişilerin zorla çalıştırılması, fuhşa konu olmaları, zorla hizmet ettirme, zorla evlendirme, organ ve dokularından yararlanma, çocuk işçiliği, çocukların suçta kullanılmaları ve çocukların dilendirilmesi, evlatlık verilmesi gibi vakıalar insan ticareti suçu kapsamında değerlendirilir.

İnsan  ticareti  suçu şikayete  tabi  değildir ve Uzlaştırmada söz konusu değildir. 

İnsan ticareti  suçunda  dava zamanaşımı 15  yıldır. 

Bir kişinin insan ticareti suçunun mağduru olduğunu gösteren pek çok gösterge mevcuttur. Bunlar;

  • Yaşam standartlarının ve ekonomik gelirinin düşük seviyede olması

  • Yüksek gelir vaatleri ile aldatılma

  • Seyahat masraflarının tacirler tarafından karşılanması

  • Pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerinin genelde sahte olması

  • Pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerine başkaları tarafından el konulmuş olması

  • Hakaret, Tehdit, taciz ve/veya benzeri şiddete maruz kalmış olması

  • Yetkililere karşı güvensiz kılınmış olması

  • Kaldığı yerlerde yüksek güvenlik önlemlerinin alınmış olması

  • Bağımsız konuşamıyor, bağımlı davranışlar sergiliyor olması

  • Hareketlerinin doğrudan veya dolaylı olarak kontrol ediliyor olması

  • Aileleriyle ve/veya yakın çevreleriyle iletişimlerinin sınırlı olması yada hiç olmaması

  • Kendisine, ailesine ,yakın çevresine şiddet uygulanmış ya da şiddet uygulanacağına dair tehdit edilmiş olması

  • Fiziksel şiddet sonucu olduğu düşünülen tedavi edilmemiş yararların olması

  • Korku, kaygı, depresif, boyun eğen durumlar sergilemesi ve hafıza kayıplarının olması

Yukarıda saymış olduğumuz göstergeler genel anlamda karşılaşılan göstergelerdir. Ancak insan ticareti pek çok farklı eylemle gerçekleştiği için her bir eylemin farklı göstergeleri mevcuttur.

Örneğin zorla çalıştırmanın özel göstergeleri; sigorta prim ödemelerinin yapılmamış olması, çalışma izinlerinin olmaması, dinlenme günlerinin olmaması ve normalden çok daha uzun süre çalıştırılıyor olmaları, kazancının  çok az kısmına erişebilmesi veya hiç ödenmemesi, çalışılan yerlerde grup halinde kalıyor olmaları ve en temel ihtiyaçlarının dahi karşılanmaması vb. durumlardır.

Cinsel Sömürünün özel göstergeleri; aynı dili konuşmadığı pek çok kadınla aynı ortamda kalması, yerel dilde öğrendiği kelimelerin çoğunlukla cinsel içerikli olması, mağdurun günlük kıyafetlerinin az sayıda ya da hiç olmaması vb durumlardır.

İnsan ticareti mağdurları veya bu suçun işlenişine tanık olanlar ; YİMER acil yardım ve ihbar hattı olan 157 , 155-156-158-183 ihbar hatlarını arayarak, Cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunarak, İl Göç İdaresi Müdürlükleri, Valilik ve kaymakamlık yada sivil toplum kuruluşlarına  bildirimde bulabilirler. 

Yazarın Diğer Yazıları