İşçi ve İşveren Uyuşmazlıklarında, Arabuluculuk
Arabuluculuk ,tarafların , bir veya daha fazla arabulucunun yardımı ile bir anlaşmaya varmak için ihtilaflı meseleler üzerinde görüşme yaptıkları bir uyuşmazlık çözüm sürecini ifade eder.
Arabuluculuk, 6325 sayılı kanun ile 22/06/2012 tarihinde ülkemizde yürürlüğe girmiştir. Kanun arabuluculuğu " sistematik yöntemler uygulayarak , görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirini anlamaları ve bu suretle çözümlerinin kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren ,uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve ihtiyari olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemi" olarak nitelendirmiştir.
> Ticari uyuşmazlıklar
> İşçi ve işveren uyuşmazlıkları
> Tüketici uyuşmazlıkları
> Kira uyuşmazlıkları
> ortaklığın giderilmesi uyuşmazlıkları
> Aile uyuşmazlıkları
Arabuluculuğa elverişli alanlar kapsamındadır.
Hukuk uyuşmazlıklarının her biri açısından arabuluculuk, değişik özellikler gösterebilse de arabuluculuğa ilişkin değerler ve hedefler ortaktır.
Kanun koyucu son zamanlarda yaptığı düzenlemeler ile bazı uyuşmazlık konularında arabuluculuğa başvurma konusunu dava şartı olarak kabul etmiştir. Bu kapsamda 25/10/2017 tarihli resmi gazetede yayınlanan 7036 sayılı kanun ile işçi işveren uyuşmazlıkları kapsamında kanun koyucu düzenlemeye gitmiş ve kanuna, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi ve işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olarak kabul etmiştir. Böylelikle kanunun yürürlüğe girmesi ile beraber işe iade davaları dahil olmak üzere bireysel iş uyuşmazlıkları, alacak ya da tazminat talepleri, kıdem ve ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, kötü niyet tazminatı gibi işçi-işveren uyuşmazlıklarında dava açmadan önce zorunlu hale getirilen arabuluculuk uygulaması, 1 Ocak 2018 tarihi itibari ile başlamış bulunmaktadır. Böylelikle "dava şartı olarak arabuluculuk" kurumu ilk kez hukukumuza girmiştir.
Taraflar yukarıda belirtmiş olduğumuz konular ile ilgili dava açmak istediklerinde öncelikle arabuluculuğa başvurmaları ve uyuşmazlığın çözüm yolunu bağımsız ve tarafsız arabulucular vasıtası ile çözme yoluna gitmeleri gerekmektedir. Tabi ki bu durum arabulucuda anlaşma zorunluluğu vermemektedir. Bu süreç iradi bir süreç olup taraflar olumlu yada olumsuz sonuçlandırmakta serbesttirler. Arabulucu görüşmeleri anlaşmazlık ile sonuçlanması halinde dava şartı olan uyuşmalıklarda arabulucuya başvuru zorunluluğunu yerine getirildiği için bu süreçten sonra dava açma yolunda herhangi bir engel bulunmamaktadır. (zamanaşımı ve hak düşürücü süreler ayrıca dikkate alınmalıdır)
Hizmet tespit davaları, iş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi-manevi tazminat davaları, bunlarla ilgili rücu davalarında arabuluculuk şartı aranmayacaktır.
Taraflar arabulucuya kendileri başvurabilecekleri gibi avukatları aracılığı ile de başvurabilirler. Arabuluculukta taraf vekilliği, hak sahiplerinin adalete erişim haklarının korunması ve arabuluculuk kurumunun etkin olabilmesi için son derece önemlidir.
Kanun koyucu arabuluculuk ile öncelikle uyuşmazlığa konu olay ve sebeplerin en hızlı şekilde çözümlenmesini amaçladığı gibi, mahkemelerdeki dava yükünü de azaltmayı amaçlamaktadır. Yargı iş yükünün azalması, hâkimlerin mevcut dosyalara daha fazla yoğunlaşabilmelerini sağlayacaktır. Yine arabuluculuk zamandan tasarruf edilen bir yöntem olması nedeniyle masraftan tasarruf sonucunu da kendiliğinden doğurmaktadır. Arabuluculuk, uyuşmazlığı en fazla haftalarla, günlerle ve hatta saatlerle basit bir şekilde çözmeyi hedeflediği için, ekonomik bir yöntemdir. Birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de uyuşmazlıkların tahkim ,arabuluculuk ve diğer alternatif çözüm yollarla çözülmesi teşvik edilmektedir.
Arabuluculuk görüşmeleri ve sonuçları, taraflara yüklediği yükümlülükler ve ticari davalarda arabuluculuk dava şartı ve sonuçlarına ilişkin bir sonraki yazımızda görüşmek dileğiyle…
"Hukuk Köşemiz"
Değerli dostlar, nasip olursa artık bu köşemizde sizlerle hasbihal edeceğiz. Siz kıymetli okuyucularımın hukuk alanında karşılaştığı sorunlar ile sormak istediği konularla alakalı sorularını bekliyorum.
Ayrıca şahsıma bu fırsatı sunan Elazığ Yeni Haber İnternet ve Medya Yayıncılığı ailesine çok teşekkür ederim.
