Trafik Kazalarında Araç Değer Kaybı

Ülkemizde her yıl ölümlü, yaralamalı ve maddi hasarlı çok sayıda kaza meydan gelmekte ve bunun sonucunda insanlar maddi ve manevi zararlar görmektedir. Bu günkü yazımızda maddi hasarlı kazalarda ne gibi haklarımız olduğundan bahsedeceğiz.

Malumunuz ülke genelinde yapılan kazların büyük bir çoğunluğu maddi hasarlıdır. Bu gibi durumlarda sigorta şirketleri araçlarda meydan gelen  hasarları kusur oranında tazmin eder. Sigorta şirketleri araçlarda meydana gelen zararı giderirken araçta meydana gelecek olan değer kaybına ilişkin herhangi bir ödeme yapmaz. Peki bu durumda ne yapmalıyız , değer kaybı nedir ve nasıl tahsil edilir?

Değer kaybı ; Araç değer kaybı, kaza sebebiyle onarım gören araçların ikinci el piyasa değerlerinde meydana gelen maddi kaybı ifade eder. Aracınız kazada herhangi bir hasar görmüşse tamamen ve en düzgün şekilde tamir edilmiş olsa dahi aracınızda değer kaybı oluşur. Her yıl yaptırmış olduğumuz trafik poliçelerinde (Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortaları) ödemiş olduğumuz primlerin içerisinde değer kaybı teminatı yer alır. Bu teminat kaza yapıp başka bir araca zarar verdiğinizde devreye girmekte ve kazada meydana gelen değer kaybını karşılamaktadır.

Peki değer kaybı hangi kriterlere göre belirlenir ;

Yargıtay bu konuda verdiği karalarında ; Aracın kaza tarihindeki hasar görmemiş piyasa değeri ile onarılmış haldeki piyasa değeri arasındaki fark kriterini esas almaktadır. Yine yüksek mahkeme, değer kaybı hesabı yapılırken dosyadaki fotoğraflar, kaza tespit tutanağı ve aracın modeli, yaşı, hasarın ağırlığı, boyanmış veya tamamen değiştirilmiş  olan parçalar ve hasarlı bölgelerin özelliği nazara alınıp, tüm belgeler incelenerek  hareket edilmesi gerektiğini  belirtmiştir.

Aracın kaza öncesi ikinci el piyasa rayiç değeri ile tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farkın hesabında şu faktörler önemli rol oynamaktadır ;

> Aracın piyasadaki tercih durumu,

> Aracın yaptığı kilometre ve yaşı

> Yedek parçalarına ulaşım kolaylığı,

> İşlem gören araç parçası sayısı,

> Boya onarımı,

> Değişim yapılan parçanın araçtaki konumu,

> Kullanılan yedek parçanın türü,

> Parça değişiminin nasıl yapıldığı,

> Geçmiş hasar durumu ve detayları,

> Onarımın yapılıp yapılmadığı,

> Onarımın yetkili serviste yapılıp yapılmadığı

Peki bu başvuru hangi durumlarda yapılır, süreye tabi midir, prosedür ne şekilde işlemektedir.

Öncelikle Trafikte her kaza yapan araçta değer kaybı oluşmamaktadır. Değer kaybının oluşması için ilk koşul, kaza yapan aracın, meydana gelen kazada kusursuz olması ve yahut tam kusurlu olmaması gerekir. Kusursuz olması durumunda araç sahibi meydana gelen değer kaybının tamamını alabilmekte, tam kusurlu olmaması yani kısmen kusurlu olması durumunda meydana gelen değer kaybını kusursuz olduğu oranda alabilmektedir. Örnekleyecek olursak bir trafik kazasında kaza tespit tutanağı tutuldu ve size %25 karşı tarafa ise %75 kusur verildi. Bu durumda hesaplan değer kaybının %75 ine hak kazanırsınız. Eğer kazada %100 kusur size verilirse herhangi bir değer kaybı bedeli alamazsınız.

Yine Aracın serviste kaldığı sürede, araç kiraladıysanız, başka alternatif ulaşım araçlarını kullanmak zorunda kaldıysanız bunlara ilişkin yapmış olduğunuz ödemeleri de talep edebilirsiniz. Ticari araçların kullanılamadığı süredeki zararının yani mahrum kalınan karında tazmin edilmesi  istenebilir.( taksi vs.) Ancak bu taleplerin makul, olağan objektif sınırlar içerisinde olması ve ispatlanabilir olması kabul şartıdır.

Bir başka önemli hususta başvuru süresidir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre araç değer kaybını tahsis etmek için dava açabileceğiniz süre 2 yıldır. Zamanaşımı süresi kaza tarihinden itibaren başlar. Bu başlangıç tarihini baz alınarak en geç 2 yıl içinde araç değer kaybı davası açılması gerekir.

Tabi burada dikkat edilmesi gereken kural sigorta firmasına öncelikle yazılı başvurma zorunluluğudur. Sigorta firmasına başvurulmadan açılacak olan davalar reddedilecektir.

Aracınızdaki değer kaybını exper bilirkişiye hesaplatıp talep edebileceğiniz gibi miktar belirtmeden de sigorta firmasından talep edebilirsiniz. Kaza meydana geldiğinde gerekli belgeler ile birlikte kusurlu aracın sigorta şirketine başvuru yapılır. Kusurlu tarafın sigorta firması 15 gün içerisinde cevap vermezse veya  talebinizi reddederse yada tarafınıza aracınızda  beklediğiniz değer kaybından daha düşük bir değer kaybı biçilirse, bu durum belgeler nitelikte  başvuru belgenizi, sigorta şirketince  15 gün içinde cevap verilmiş işe bu belge veya yapılmışsa kısmi ödeme belgeleri de eklenerek  Tahkim Komisyonu veya Asliye Ticaret Mahkemelerine bu konuda başvuru yapabilir ve dava açabilirsiniz. ( Dava yoluna gidilecekse arabulucuya başvurma şartını da unutmamak gerekir)

Benzer bir durumla karşı karşıya iseniz, siz de tazminat hukukunda uzman bir hukuk bürosuyla irtibata geçerek haklarınızı ayrıntılı öğrenebilirsiniz.

Hatırlatma : Aracınızı sıfır aldınız yaklaşık 3 ay kullandınız. Sonra satmak isterken aracınızı isteyen müşterinin expertiz yaptırdığı sırada, aracınızda değişen parça veya boya olduğunu öğrendiniz. Nasıl olur bu durum diye aldığınız firmaya koştunuz. Aracınızı iade edip ödediğiniz bedeli geri alamayabilirsiniz.

Günün sözü  : " EN MÜKEMMEL ADALET, VİCDANDIR "  Victor HUGO

Yazarın Diğer Yazıları